ان وی سی (NVC) چیست؟ (بررسی ارتباط بدون خشونت با کودک)
رویکرد ارتباط بدون خشونت بر این موضوع تاکید دارد که محبت به دیگران و پذیرش محبت آن‌ها، جزئی از سرشت انسان است.
نظریه‌ی ارتباط بدون خشونت (NVC) را «مارشال روزنبرگ» روانشناس و نویسنده‌ی آمریکایی مطرح نمود. رویکرد ارتباط بدون خشونت بر این موضوع تاکید دارد که محبت به دیگران و پذیرش محبت آن‌ها، جزئی از سرشت انسان است.
ارتباط بدون خشونت دو سوال کلی را مطرح می‌کند:
۱. چه عواملی انسان را از سرشت خود جدا می‌کند و به سمت رفتارهای خشونت‌آمیز سوق می‌دهد؟
۲. چه عواملی به بعضی از افراد این توانایی شگفت‌انگیز را می‌دهد که حتی در سخت‌ترین شرایط هم با محبت و صبور باشند؟
نگرش ارتباط بدون خشونت به روابط بین فردی
محبت، زبان مشترک همه‌ی فرهنگ‌هاست و باعث پایداری روابط بین‌فردی می‌شود. اما شیوه‌ی درست محبت کردن نیاز به یادگیری دارد. در همین راستا نظریه‌ی ارتباط بدون خشونت، شیوه‌ی محبت کردن را به ما آموزش می‌دهد. اولین موضوعی که این نظریه مطرح می‌کند، گوش کردن موثر و عمیق به خودمان و دیگران است؛ تا به این وسیله بین افراد حس احترام، توجه و همدلی را بیدار کند.
این محبت جریانی‌ست نشأت‌گرفته از صمیم قلب که بین ما و دیگران جاری می‌شود. اگر محبت از صمیم قلب باشد، دو طرف رابطه، یعنی بخشنده و گیرنده‌ی محبت از آن سود می‌برند. در چنین رابطه‌ای فرد محبت‌کننده وقتی احساس خشنودی را در طرف مقابل می‌بیند، عزت نفسش بالا می‌رود. از طرف دیگر فرد دریافت‌کننده‌ی محبت هم اطمینان دارد که پشت محبتی که دریافت کرده، هیچ منظور شخصی و سودجویی وجود ندارد و یک لذت حقیقی را احساس می‌کند.
فرآیند ارتباط بدون خشونت
ارتباط بدون خشونت شامل ۴ مرحله است: مشاهده، احساس، نیاز و تقاضا.
قدم اول: مشاهده
مشاهده‌ی دقیق آنچه در یک فرآیند ارتباطی اتفاق می‌افتد؛ شامل رفتار، گفتارها و…
نکته‌ی مهم در این مرحله، بیان دقیق مشاهدات‌مان بدون هرگونه ارزیابی و قضاوت است. یعنی خیلی ساده و واضح فقط چیزی را که مشاهده کرده‌ایم بیان می‌کنیم؛ خواه مورد پسند ما باشد یا نباشد.
قدم دوم: احساس
در این مرحله احساس خودمان را از آنچه مشاهده کرده‌ایم بیان می‌کنیم؛ احساساتی مثل خوشحالی، عصبانیت، غم، ترس و…
قدم سوم: نیاز
پس از بیان احساس‌مان، مشخص می‌کنیم آن احساس با کدام نیازمان مرتبط است.
برای مشاهده «کارت احساس و نیاز» به زبان فارسی در سایت «زبان زندگی» کلیک کنید.
قدم چهارم: تقاضا
براساس مراحل قبلی از طرف مقابل یک درخواست مشخص می‌کنیم. این مرحله شامل رفتارهای مشخصی‌ست که ما تقاضا می‌کنیم تا زندگی‌مان را غنی‌تر سازیم.
ان وی سی جریان متقابل محبت
به این ترتیب، ان.وی.سی. از یک‌سو بیان واضح مطالب به شیوه‌ی کلامی و یا روش‌های دیگر در چهار مرحله؛ و از سوی دیگر دریافت مطالب دیگران در همین چهار مرحله است. یعنی اول باید پی ببریم دیگران چه چیزهایی مشاهده می‌کنند، چه احساسی دارند و نیازشان چیست. وقتی این سه مرحله را طی کردیم، آنگاه با شنیدن تقاضای‌شان وارد مرحله‌ی چهارم می‌شویم و کشف می‌کنیم که چه چیزی زندگی آن‌ها را غنی می‌کند.
وقتی تمرکز و توجه خود را بر این چهار مرحله معطوف کنیم و کمک کنیم که دیگران هم چنین کنند؛ جریان متقابلی به وجود می‌آید تا محبت به‌صورت طبیعی این‌گونه ظاهر شود: آنچه را که من مشاهده می‌کنم، احساس می‌کنم و نیاز دارم؛ آنچه را تقاضا می‌کنم تا زندگی‌ام غنی شود… آنچه را تو مشاهده می‌کنی، احساس می‌کنی و نیاز داری؛ آنچه را تو تقاضا می‌کنی تا زندگی‌ات را غنی سازی…
ارتباط بدون خشونت با کودکان
ما به‌عنوان مادر یا پدر، سرپرست، مربی یا معلم، چطور می‌توانیم یک ارتباط بدون خشونت و محبت‌آمیز با کودکان برقرار کنیم؟
«ارتباط بدون خشونت» (به انگلیسی: Nonviolent Communication – مخفف: NVC – ان.وی.سی) یک مدل ارتباطی مبتنی بر مهارت‌های کلامی‌ست که در آن نیازهای انسان علت انجام هر عملی می‌باشد. یعنی در پس هر عملی، نیازی وجود دارد و شاید بتوان ارتباط بدون خشونت را این‌گونه تعریف کرد: «خلق و نگهداری کیفیتی از ارتباط که تحقق‌بخش نیازهای طرفین ارتباط باشد.» «مارشال روزنبرگ» بر این اعتقاد است که این الگو در هر موقعیت و موضوعی کارایی دارد و می‌توان از آن در نظام آموزشی، روابط خانوادگی، رفتار سازمانی و… استفاده کرد.
«ارتباط بدون خشونت» روشی تعاملی‌ست که تبادل اطلاعات و حل صلح‌آمیز اختلافات را آسان می‌کند. ارتباط بدون خشونت بر ارزش‌های مشترک انسانی و نیازها تکیه می‌کند و افراد را تشویق می‌کند از زبانی که سبب مقاومت یا کاهش عزت نفس می‌شود، پرهیز کنند و به‌جای آن از زبانی کمک گیرند که حسن تفاهم را افزایش می‌دهد.
ان.وی.سی باور دارد که به‌جای ایجاد احساس گناه، ترس، سرزنش و شرمندگی، غنا بخشیدن به زندگی رضایت‌آمیزترین انگیزه برای انجام کارهاست. این روش بر پذیرش مسئولیت فردی در انتخاب‌ها و افزایش کیفیتِ ارتباط به‌عنوان هدف‌های اولیه تأکید دارد و حتی با وجود ناآشنایی طرف مقابل با آن، روشی موثر است.
ارتباط بدون خشونت به شما کمک می‌کند تا دریابید:
🌻 هر کاری که کسی انجام می‌دهد، تلاشی برای تحقق نیازهای برآورده نشده‌ی اوست.
🌻 برای تحقق نیازها، همکاری سالم‌تر از رقابت است.
🌻 طبیعتاً افراد وقتی از سهیم شدن در سلامت دیگران لذت می‌برند که از روی میل این کار را انجام دهند.
در جریان ارتباط بدون خشونت شما امکان خواهید داشت:
🌻 ارتباط‌های شخصی رضایت‌بخش‌تری خلق کنید.
🌻 نیازهای خود را به روشی تحقق بخشید که ارزش‌های شما و دیگران نیز عزیز و محترم شمرده شوند.
🌻 تجربه‌های روابط دردناک یا ناموفق قبلی را بهبود بخشید.
مهارت‌های ارتباط بدون خشونت به شما کمک می‌کند تا:
🌻 احساس گناه، شرم، ترس و افسردگی را از بین ببرید.
🌻 خشم و ناامیدی را به ساختن اتحاد و پیامدهای مشارکتی تبدیل کنید.
🌻 راه حل‌هایی بر اساس امنیت، احترام متقابل و اتفاق آرا خلق کنید.
🌻 نیازهای اساسی فرد، خانواده، مدرسه، جامعه و اجتماع را با روش‌های غنابخش به زندگی تحقق بخشید.
بیشتر بخوانید: ارتباط بدون خشونت چیست؟
اهمیت ارتباط محبت‌آمیز با کودکان
ارتباط محبت‌آمیز می‌تواند تعامل ما را با فرزندمان به بهترین شکل ممکن هدایت کند. الگوی ارتباط بدون خشونت کمک می‌کند تا کودک بدون شرطی شدن به پاداش و یا احساس نگرانی از تنبیه شدن، کاری را انجام دهد؛ به این معنی که آن عمل یا رفتار در کودک نهادینه می‌شود.
هنگامی‌که سایر منابع فرزندپروری، الگوهای ارتباطی و تکنیک‌های انضباطی را پیشنهاد می‌کنند، ان.وی.سی بر اهمیت ارتباط محبت‌آمیز تاکید می‌کند. فرزندپروری محبت‌آمیز می‌تواند احترام متقابل و توانمندی پویایی خانواده‌ی آکنده از وضوح و ارتباط صمیمانه را خلق کند. فرزند پروری با رویکرد ارتباط بدون خشونت به شما کمک می‌کند تا کودکان را ترغیب کنید بدون ترس از تنبیه و یا امید به پاداش، کارها را انجام دهد.
در این ویدئو «ماریانا ون دایک» مربی ارتباط بدون خشونت، در فضای گفتگوی عملی با تیبوی هشت ساله، نشان می‌دهد که با الگوی ان.وی.سی چگونه می‌توان حس پیوند بیشتری با بچه‌ها ایجاد کرد. می‌توان ارتباط آسان‌تری با آن‌ها برقرار کرد و گفتگوی همدلانه‌ی موثری با کودک تجربه کرد.محصول Cup of Empathy – Marianne Van Dijk
ترجمه و زیرنویس موسسه نیکوکاری مــهــرطه
با کودک ارتباط همدلانه داشته باشیم
حرکت از طبقه‌بندی رفتار کودکان با اصطلاحات درست یا غلط، خوب یا بد، به سوی یک زبان مبتنی بر نیازها، برای آن دسته از ما که توسط معلمان و پدران و مادرانی تربیت شده‌ایم تا با قضاوت‌های اخلاقی فکر کنیم، ساده نیست. این روش مستلزم توانایی حضور داشتن برای کودکان‌مان در هنگام رنج و پریشانی‌شان است؛ تا همدلانه به آنان گوش دهیم.
این کار برای ما آسان نیست وقتی به‌عنوان پدر و مادر یاد گرفته‌ایم که وسط حرف بپریم، نصیحت کنیم و امور را حل و فصل کنیم. بنابراین وقتی من با پدران و مادران کار می‌کنم، به موقعیت‌هایی توجه می‌کنم که ممکن است به وجود بیاید. مثل جایی که بچه‌ای می‌گوید: «هیچ‌کس مرا دوست ندارد.» وقتی کودکی چنین جمله‌ای می‌گوید، من معتقدم او نیاز به یک نوع ارتباط همدلانه دارد. منظورم از این جمله یک درک احترام‌آمیز است، که کودک احساس کند ما آن‌جا حضور داریم و آنچه را او احساس می‌کند و نیاز دارد، می‌شنویم.
اولین و مهم‌ترین نیاز فرد هنگام احساس رنج و اندوه، همدلی‌ست.
کتاب در ادامه‌ی مبحث ارتباط همدلانه با کودک، به این موضوع اشاره می‌کند که اولین و مهم‌ترین نیاز فرد هنگام احساس رنج و اندوه، همدلی‌ست: «همه‌ی انسان‌ها وقتی در رنج و اندوه هستند، نیاز به حضور و همدلی دارند. ممکن است آن‌ها نصیحت لازم داشته باشند، ولی آن را پس از دریافت ارتباط همدلانه می‌خواهند.»
زبان مبتنی بر نیاز، جایگزین زبان اجبار
تمرکز بر روی اصطلاحاتی مانند درست، غلط، خوب یا بد برای انجام کاری، احساس مجبور بودن را به افراد از جمله کودکان منتقل می‌کند. درحالی‌که رویکرد ارتباط بدون خشونت (ان. وی.سی) معتقد به خلق کیفیتی از ارتباط است که هر دو طرف احساس کنند نیازشان اهمیت دارد.
«هدف ما خلق کیفیتی از ارتباط است که برای تحقق نیازهای همه‌ی افراد لازم است. حالا این کیفیت از ارتباط که برای تحقق نیاز هر فرد لازم است، کاملا با آن نوع ارتباط که برای حل اختلاف‌ها با کودکان از اجبار استفاده می‌کند، متفاوت است. این نوع ارتباط، مستلزم تغییر ارزیابی کودکان با اصطلاحات اخلاقی مانند درست یا غلط، خوب یا بد به سوی زبانی مبتنی بر نیازهاست.»
به کودک برچسب نزنیم
نظریه‌ی ارتباط بدون خشونت (ان. وی. سی) در این بخش از کتاب به اهمیت نوع ادبیات ما با کودکان، برای توضیح هماهنگی یا تعارض رفتار آن‌ها با نیازهای ما اشاره کرده است: لازم است بتوانیم بگوییم آیا آنچه انجام می‌دهند در هماهنگی با نیازهای ما یا در تعارض با آن‌هاست؛ اما آن را به‌گونه‌ای انجام دهیم که در کودکان احساس گناه یا شرم ایجاد نکنیم.
بنابراین ممکن است لازم باشد به فرزندمان بگوییم: «وقتی می‌بینم برادرت را کتک می‌زنی، می‌ترسم؛ چون نیاز به امنیت همه‌ی اعضای خانواده دارم.» به‌جای این‌که بگوییم: «کتک زدن برادرت کار غلطی‌ست.» یا ممکن است لازم باشد به‌جای آن‌که بگوییم: «تو تنبلی که اتاقت را مرتب نمی‌کنی.» بگوییم: «وقتی می‌بینم تختت را مرتب نکرده‌ای، احساس ناامیدی می‌کنم، چون واقعا برای حفظ نظم در خانه نیاز به حمایت دارم.»
کتاب آموزش محبت‌آمیز کودکان
کتاب «آموزش محبت‌آمیز کودکان» از مجموعه کتاب‌های «ارتباط بدون خشونت» که «مارشال روزنبرگ» آن را به نگارش درآورده است. در این کتاب به صحبت‌های مارشال روزنبرگ در کنفرانس ملی معلمان مدرسه‌های مونته‌سوری در ایالت کالیفرنیا در سال ۱۹۹۹ پرداخته شده است. روزنبرگ در این برنامه مراحل اصلی ارتباط بدون خشونت (ان. وی. سی.) را توصیف می‌کند و کاربرد آن‌ها را در مدرسه، کار و زندگی نشان می‌دهد. همه‌ی معلمان و مربیان و والدین مخاطبان این کتاب‌اند.
