من نگرانم
من نگرانم! نگرانی چه جور احساسی است؟ از کجا می‌فهمیم که کسی نگران است؟ چطور از دست نگرانی‌هایم خلاص شوم؟ چه چیزی من را نگران می‌کند؟
دنیای ذهن کودکان پر از ناشناخته‌هاست. ناشناخته‌هایی که می‌تواند گاهی باعث احساس نگرانی در آن‌ها شود. کودکان برای رهایی از نگرانی‌های خود، نیازمند حمایت روانی از طرف ما هستند. ما با نشان دادن رفتار همدلانه به کودکان و بالا بردن آگاهی‌شان، می‌توانیم به برطرف شدن یا کاهش این احساس در آن‌ها کمک کنیم.
کتابی درباره مقابله با احساس نگرانی
«من نگرانم» نوشته «ایزابل توماس» و از مجموعه‌کتاب‌های درباره احساسات (نشر نردبان) است. این کتاب به‌صورت گام‌به‌گام و با مطرح کردن سوال و جواب‌های قابل فهم، کودکان را با مفهوم نگرانی و چگونگی مقابله با آن آشنا می‌کند. مزیت شیوه پرسش و پاسخ با کودکان این است که حس کنجکاوی برای یادگیری مفاهیم جدید را در آن‌ها تقویت می‌کند. بنابراین این سبک از کتاب‌ها می‌توانند کودکان را با خود همراه کنند. چنین کتاب‌هایی باعث می‌شوند کودکان نیز ذهن خود را برای یافتن راه حل‌های کاربردی درباره چالش مطرح‌شده به کار گیرند.
«من نگرانم» با زبانی کودکانه راهکارهای مفیدی را برای کنترل احساس نگرانی به کودکان ارائه می‌دهد؛ راهکارهایی که بتوانند در شرایط گوناگون استفاده کنند و بهترین نتیجه را برای کاهش نگرانی‌های خود به دست آورند. علاوه بر این، کتاب «من نگرانم» به کودکان یاد می‌دهد که چطور می‌توانند نگرانی‌های دیگران را نیز کم‌رنگ کنند و به بهتر شدن حال‌شان کمک کنند.
تعریف احساس نگرانی برای کودک
ما باید قبل از این‌که نحوه برخورد با هر چالشی را به کودک آموزش دهیم، او را با مفهوم درست آن مسئله و یا احساس آشنا کنیم. آشنا کردن کودک با احساس نگرانی، یکی از موضوعات مهمی‌ست که می‌تواند به‌طور مستقیم بر عملکرد او تاثیر بگذارد. کودک تا زمانی که شناخت مناسبی نسبت به احساس نگرانی خود نداشته باشد، نمی‌تواند به‌درستی آن را مدیریت کند.
کتاب «من نگرانم» در ابتدا احساس نگرانی را برای کودک تعریف می‌کند و به او می‌گوید که تجربه هر احساسی در شرایط مختلف زندگی طبیعی است.
«نگرانی چیست؟
نگرانی یک احساس است. هیچ اشکالی ندارد که هر روز احساسات مختلفی داشته باشیم. بعضی از احساسات خوب نیستند؛ مثل نگرانی. وقتی فکر می‌کنیم که ممکن است اتفاق بدی بیفتد، نگران می‌شویم.»
کتاب، در قسمتی دیگر درباره نگرانی توضیح بیشتری می‌دهد؛ این‌که بعضی اوقات نگرانی ما کوتاه‌مدت و گذراست، اما زمان‌هایی تجربه این احساس ناخوشایند بیشتر طول می‌کشد.
«نگرانی چه جور احساسی است؟
بعضی‌وقت‌ها نگرانی ما زیاد طول نمی‌کشد. وقتی عصبی هستیم، دل‌مان شور می‌زند و حال‌مان بد است. گاهی خیلی نگران می‌شویم و نگرانی‌مان طول می‌کشد، نمی‌توانیم که به آن فکر نکنیم.»
نشانه‌های ظاهری احساس نگرانی
کودک را با نشانه‌های ظاهری نگرانی آشنا کنیم. نشانه‌هایی که هم در چهره نمایان می‌شوند و هم در رفتار بروز پیدا می‌کنند. به کودک بگوییم که هنگام نگرانی، در چهره و حالت‌های بدنی‌اش ممکن است چه تغییراتی رخ دهد؛ احساس نگرانی چطور می‌تواند او را خسته و بی‌قرار کند و حتی به روابطش با دیگران آسیب بزند. کودک با آگاهی از تاثیر احساس نگرانی بر کیفیت زندگی‌اش، برای یادگیری راهکارهای مقابله با آن آمادگی بهتری از خود نشان می‌دهد.
این کتاب برای توضیح مشخصه‌های ظاهری نگرانی در انسان‌ها، پس از اشاره به علائم بدنی، به موضوع تفاوت‌های شخصیتی می‌پردازد. «من نگرانم» به کودک نشان می‌دهد که اشخاص نگران، بسته به نوع شخصیت‌شان رفتارهای متفاوتی از خود بروز می‌دهند.
«از کجا می‌فهمیم که کسی نگران است؟
صورت و بدن ما به دیگران نشان می‌دهد که چه احساسی داریم. از طرف دیگر، احساسات آدم‌ها روی رفتار آن‌ها تاثیر می‌گذارد. بعضی‌ها وقتی نگران‌اند، حتی با دوستان‌شان هم بداخلاقی می‌کنند. بعضی‌ها سعی می‌کنند نگرانی‌شان را از دیگران مخفی کنند. این کار باعث می‌شود احساس بدتری داشته باشند.»
صحبت کردن با بزرگترها، راهی برای مقابله با نگرانی
هر کودکی گاهی‌اوقات احساس نگرانی می‌کند و این یک بخش طبیعی از دوران رشد اوست. ریشه بسیاری از نگرانی‌های کودک، عدم آگاهی از واقعیت مسائل است. ما لازم است در رابطه با موضوعاتی که او را نگران می‌کند، اطلاعات درست و مناسبی در اختیارش قرار دهیم. به کودک اطمینان دهیم که هر زمان از مسئله‌ای احساس نگرانی کرد، می‌تواند درباره آن با ما حرف بزند. ما باید نگرانی او را درک کنیم و بدون این‌که آن را بی‌ارزش بدانیم، با آگاهی دادن خود به کم شدن یا رفع این احساس در کودک‌مان کمک کنیم.
کتاب «من نگرانم» به کودک راهکار خوبی برای رهایی از نگرانی‌هایش ارائه می‌دهد؛ و آن صحبت کردن درباره نگرانی‌های خود با بزرگترهاست.
«چطور از دست نگرانی‌هایم خلاص شوم؟
گاهی چیزهایی که در تلویزیون یا اینترنت می‌بینی، تو را می‌ترساند. شاید نتوانی تنهایی از دست نگرانی‌هایت خلاص شوی. از بزرگترها بخواه درباره چیزی که دیده‌ای برایت توضیح دهند. اگر درباره‌ی چیزی زیاد بدانی، کمتر از آن می‌ترسی…»
اهمیت رهایی از نگرانی
اگر نگرانی کودک برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، می‌تواند باعث گوشه‌گیری و منزوی شدن او شود. رها نشدن کودک از این احساس، قدرت کارایی او را در فعالیت‌هایش محدود می‌کند. نگرانی مداوم برای کودک، تجربه‌ای نامطلوب است؛ که لذت لحظه‌های زندگی را از او می‌گیرد.
کتاب، پیامدهای رها نشدن از نگرانی را این‌طور شرح می‌دهد:
«اگر نگرانی را توی دل‌مان نگه داریم، حال‌مان بدتر می‌شود. وقتی آدم نگران است، از زندگی لذت نمی‌برد. وقتی نگران هستی، ممکن است نتوانی در مدرسه درست تمرکز کنی. بهترین راه برای کنار آمدن با هر احساسی، این است که درباره‌ی آن صحبت کنی.»
دایره لغات گسترده‌تر؛ ابراز و بیان روشن‌تر
در انتهای کتاب، واژه‌نامه‌ای برای کودک تنظیم شده؛ که معنی بعضی از کلمه‌های دشوار داخل متن را به زبان ساده بیان کرده است. این کار به افزایش دایره لغات کودک و استقلال او در کتاب خواندن کمک می‌کند.
به‌طور‌مثال کتاب «من نگرانم» معنی کلمه احساس را این‌گونه برای کودک توضیح می‌دهد:
«دوست خوبم! کلمه‌هایی در این کتاب وجود دارد که ممکن است برای تو جدید باشد، مثلا احساس. به هر چیزی که در بدن اتفاق می‌افتد و روی رفتار ما تاثیر می‌گذارد، می‌گوییم احساس.»
کتاب «من نگرانم» برای گروه سنی ۷ تا ۹ سال مناسب است. برای تهیه این کتاب می‌توانید به طاقچه مراجعه نمایید.