یلدا مبارک
یلدا تمثیلی پرمعنا از درازنای مسیری‌ست که تاریکی را به نور امید پیوند می‌زند. و به زبان بشارت به ما می‌گوید: طولانی‌ترین شب‌ها هم آبستن خورشیدند.
برای پیمودن این مسیر همراه ما باشید.
یلدا مبارک.
شب یلدا و کودکان
شب یلدا بلندترین شب سال است که در واپسین ساعات فصل هزار‌رنگ پاییز، با شب‌نشینی و شادمانی و دورهمی مردم ایران در کنار خانواده‌های خود، به اولین روز زمستان پیوند می‌خورد. مردم ایران در این شب باستانی، آیین‌ها و سنت‌های جذابی برگزار کرده و به همراه خانواده‌های خود این شب را به جشن و سرور می‌گذرانند.
زیبایی یلدا به دورهمی و صمیمیت آن وابسته است. شب یلدا حتی گاهی درست مثل آجیل مشکل‌گشا عمل می‌کند. دست همه اعضای خانواده را می‌گیرد و با جمع آشتی می‌دهد و مشکلات را در خود حل می‌کند. هر کدام از اعضای خانواده در هر سنی، قسمتی از این تصویرند. پدر خانه سرخ‌ترین انار و هندوانه و تازه‌ترین آجیل و لبوهای قرمز و شیرین را برای شب چله انتخاب می‌کند. مادر خانه با دست‌های پر مهر خود، لذیذترین غذاها را برای شام مهیا می‌کند. پدربزرگ، مادربزرگ‌ها هم بهترین واژه‌های‌شان را مرور کرده و شروع به تعریف داستان‌های شاهنامه و حکایت‌های قدیمی می‌کنند. و اما کودکان؛ کودکان شور و نشاط را به جمع خانواده می‌آورند و صحبت بزرگ‌ترها را از چارچوب‌های تکراری و خسته‌کننده خارج می‌کنند.
تاثیرات شب یلدا بر کودکان
یلدا به طور خاص، روی کودکان تاثیرات مثبتی داشته و فوایدی نیز برای آن‌ها دارد. با هم تعدادی از این موارد را بررسی می‌کنیم.
کم کردن احساس تنهایی
دورهمی‌های خانوادگی، احساس تنهایی را کم می‌کند. دید و بازدید، لطف و مهربانی را همراه می‌آورد. ما وقتی این مهارت را به‌صورت عملی به کودک یاد می‌دهیم، در واقع او را یک قدم در مسیر رشد اجتماعی پیش می‌بریم.
ایجاد احساس امنیت
کودک در کنار دوستان و آشنایانی که دوست‌شان دارند احساس امنیت می‌کند. این که می‌داند کسانی هستند که با ناراحتی او ناراحت و با خوشحالی او خوشحال می‌شود، حس ایمن بودن دارد. و این حس، عاملی بسیار مهم در فرآیند رشد او محسوب می‌شود و می‌تواند به سلامت روان او کمک کند.
احساس ارزشمند بودن
کودکان در دورهمی‌های خانوادگی می‌توانند با هم‌سن و سال‌های خود که آن‌ها را می‌شناسند تعامل بیشتری داشته باشند. و این مسئله در شکل‌گیری هویت منحصربه‌فرد کودک و ایجاد عزت نفس در او نقش دارد.
کم شدن استرس و اضطراب
یکی دیگر از دستاوردهای صله‌ی رحم برای کودکان به‌خصوص آن‌هایی که به‌شدت خجالتی و کم‌رو هستند، این است که می‌توانند حضور در محیط‌های امن را تمرین کنند تا به‌مرور اضطراب و استرس‌شان از صحبت کردن با دیگران یا حرف زدن در جمع‌های بزرگ‌ترها کم شود.
به طور کلی صله‌ی رحم و تازه کردن دیدار‌ها با اعضای خانواده و فامیل که جزو سنت‌های اصلی شب یلدا محسوب می‌شود، به کودکان حس داشتن یک حمایت اجتماعی مناسب را می‌دهد. حتی کسانی که فامیل ندارند، زمانی که در یک جمع و در میان دوستان و آشنایان‌شان هستند حس بهتری داشته و خوشحال‌ترند. در واقع وقتی کودک ما در چنین جمع‌هایی قرار می‌گیرد احساس می‌کند که می‌تواند روی این افراد حساب کند، از پیشنهادهای سودمند‌شان استفاده کند، با آن‌ها هم‌‌فکری کند و از حمایت لازم عاطفی در مواقع لزوم بهره‌مند شود. درست به همین خاطر هم هست که بسیاری از روان‌شناسان دورهمی‌های شب یلدا و رسوم مشابه را فرصتی خوب برای ایجاد حس تعلق داشتن به یک گروه می‌دانند.
قصه‌گویی در شب یلدا
در گذشته، ساختار خانواده، در مقایسه با امروز کمی متفاوت بود و به سنت‌ها و رسوم مختلف مثل یلدا، شاهنامه خوانی، قصه‌گویی برای کودکان و… اهمیت بیشتری داده می‌شد. استفاده از داستان، اساسا یکی از بهترین روش‌های تربیتی است و اهمیت این امر را می‌توان به وضوح در قصه‌گویی شب یلدا مشاهده کرد.
فواید تربیتی قصه‌گویی برای کودکان در شب یلدا
آموزش اخلاق و ادب به کودکان
همه‌ی کودکان عاشق گوش دادن به قصه و تخیل کردن هستند. آن‌ها دوست دارند از شخصیت‌های مورد علاقه بشنوند و معمولا در تلاش هستند تا خودشان را به جای این شخصیت‌ها قرار دهند و به نوعی با قصه‌گویی، می‌توان برای کودکان اسطوره‌سازی کرد.
تقویت مهارت‌های کلامی کودک
هنگامی که کودک در حال گوش دادن به داستان است، کلمات تازه‌ای را می‌آموزد و به این شکل قدرت جمله‌سازی و صحبت کردن او نیز تقویت می‌شود. بنابراین یکی از آیتم‌های موثر در انتخاب قصه‌ی شب یلدا می‌تواند همین موضوع باشد. بهتر است قصه‌هایی با ادبیات قدرتمند و در عین حال ساده و قابل فهم برای این شب انتخاب شوند.
تقویت خلاقیت، قدرت تخیل و تصویر‌سازی
قدرت تصور یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های انسان متفکر است. بنابراین می‌توان با قصه‌گویی، علاوه بر تقویت مهارت شنیداری کودکان، قدرت تخیل و شخصیت‌سازی ذهنی کودکان خود را افزایش دهید. بدین شکل به مرور شاهد افزایش قدرت ذهن و تفکر کودکان خود خواهید بود. مثلا برای شروع از داستان‌هایی که کاراکترهای محدودی دارند استفاده کنید و به مرور داستان‌ها را پیچیده‌تر کنید تا ذهن آن‌ها ورزیده و ورزیده‌تر شود.
یلدا شبی برای همه‌ی کودکان
یلدا و مهربانی دو جزء جدایی‌ناپذیرند. می‌دانیم که این شب نیکو با فرهنگ ما پیوند خورده است. شبی که در آن روشنایی به جنگ با تاریکی می‌رود. حق طبیعی کودکان نیازمند به سرپرست است که مثل سایر کودکان در این شب سرد طولانی در کنار کسانی باشند که دوست‌شان دارند، و از زیبایی‌های این شب لذت ببرند و تفریح کنند. در این میان، بنیادهای نیکوکاری حکم خانواده را برای این کودکان داشته و در شب آخر پاییز در کنارشان حضور دارند. چه خوب است که ما هم در این شب زیبا این کودکان را دریابیم و در حد توان، با حمایت‌های مادی و معنوی خود، به آن‌ها دلگرمی داده و شادشان کنیم.