معجزه کلمات
کلمات تاثیر مستقیمی بر سلامت روان افراد و کیفیت ارتباطهای میان‌فردی دارد. از این رو خوب است دایره ی کلمات کودکان را از سنین پایین وسعت دهیم.
«بعضی‌ها تمبر پستی جمع می‌کنند، عده‌ای سکه و برخی هم آثار هنری. جرومی عاشق کلمات است. او آن‌ها را به‌شیوه خودش جمع‌آوری و دسته‌بندی می‌کند؛ واژه‌هایی که دل‌های مردم دنیا را به هم نزدیک‌تر می‌کند و به آن‌ها قدرت می‌بخشد.»
چقدر به آشنا کردن بیشتر کودکان با تنوع کلمه‌ها و واژه‌ها اهمیت می‌دهیم؟ کلمه چه نقشی در شکل‌گیری رفتار و چگونگی بروز احساسات در کودکان دارند؟
به کار بردن کلمه، بیانگر نوع نگرش و احوال درونی ماست. واژه‌هایی که در ذهن‌مان می‌گذرد و آن را بیان می‌کنیم، تاثیر مستقیمی بر سلامت روان ما و جهت‌دهی نوع ارتباط‌مان با دیگران دارد. چه خوب است که دایره لغات کودکان را از سنین پایین وسعت دهیم؛ چرا که آگاهی کودکان از واژگان مثبت، متنوع و کاربردی، به رشد و شکوفایی فردی و اجتماعی آن‌ها کمک بسزایی می‌کند.
کتابی درباره اهمیت تاثیر کلمات
کتاب «معجزه کلمات» را «پیتر اچ. رینولدز» نویسنده و تصویرگر کانادایی به نگارش درآورده است. «معجزه‌ی کلمات» به کودکان نشان می‌دهد که دانستن واژه‌های گوناگون، می‌تواند بر کیفیت زندگی فردی و اجتماعی آن‌ها اثرگذار باشد. این کتاب از ارزشمندی بیشتر بعضی از کلمه ها می‌گوید و این‌که چطور استفاده درست از واژه‌ها، حال انسان‌ها را خوب می‌کند. این کتاب با به تصویر کشیدن تعداد متنوعی از واژه‌ها در موضوعات متفاوت، کودکان را به کشف و یادگیری لغات جدید تشویق می‌کند.
«معجزه کلمات» داستان پسری‌ست به نام «جرومی» که عاشق کلمه است. او هر کجا کلماتی را می‌بیند یا می‌شنود و از آن‌ها خوشش می آید، بر روی تکه کاغذی می‌نویسد و در آلبوم خود می‌چسباند. جرومی در جریان جمع‌آوری کلمات چیزهای مهمی کشف می‌کند. همین موضوع باعث می‌شود درنهایت او یک تصمیم جالب بگیرد…
جمع‌آوری کلکسیون، فعالیتی لذت‌بخش
گردآوری اشیا یک فعالیت سرگرم‌کننده محسوب می‌شود؛ به همین دلیل می‌تواند برای کودک جذاب باشد. او با انجام این فعالیت، نظم و دسته‌بندی کردن را یاد می‌گیرد. شیوه‌های نگهداری و جمع‌آوری کلکسیون، بستر بروز خلاقیت را نیز در کودک فراهم می‌کند. مثلا او می‌تواند با مقوا جعبه کوچکی درست کند و کلکسیون خود را در آن نگهداری کند.
کتاب «معجزه کلمات» در ابتدا با مطرح کردن موضوع جمع‌آوری کلکسیون و اشاره به چند نمونه از آن، این کار را فعالیتی لذت‌بخش معرفی می‌کند.
«گاهی افراد به جمع‌آوری چیزهای مختلف علاقه‌مند می‌شوند… عده‌ای تمبرهای پستی جمع می‌کنند. برخی هم سکه جمع می‌کنند. گروهی سنگ‌های قیمتی جمع می‌کنند. بعضی‌ها هم آثار هنری جمع می‌کنند. عده‌ای هم حشرات مختلف را جمع می‌کنند. دیگران کارت‌های ورزشی، مثلا فوتبالی جمع می‌کنند. اما جرومی، پسر داستان ما چه چیزی جمع می‌کند؟»
کتاب، سپس از علاقه جرومی (شخصیت اصلی داستان) به جمع‌آوری واژه‌ها می‌گوید. در ادامه نیز به دسته‌بندی کردن موضوعی مجموعه کلمه‌ها جرومی اشاره می‌کند؛ تا کودک با مفهوم ترتیب دادن آشنا شود.
«جرومی کلمه‌هایی را که از آن‌ها خوشش می‌آمد جمع‌آوری می‌کرد. او کلمه‌هایی را که می‌شنید جمع‌آوری می‌کرد. کلمات خاصی توجه او را جلب می‌کردند. مثل لذت‌بخش در این جمله، سفر من به کشور پرو خیلی لذت‌بخش بود. مجموعه جرومی، خیلی بزرگ شد. او شروع به دسته‌بندی آن‌ها کرد: تخیلی، علمی، غم‌انگیز، هیجانی و شاعرانه.»
انتقال حس مــهــرورزی با کلمات
هر کلمه در خودش قدرتی دارد که می‌تواند بر کیفیت روابط بین‌فردی تاثیر مهمی داشته باشد. شنیدن واژه‌هایی مثل مــهــربانی، امید، صلح و دوستی به انسان‌ها حس امنیت می‌دهد و قلب‌های آن‌ها را به هم نزدیک‌تر می‌کند. کودکی که بیشتر در معرض این‌گونه کلمه‌ها قرار می‌گیرد، درک بهتری از مفاهیمی مثل عشق، دوست داشتن و قدردانی پیدا می‌کند.
ما باید هنگام گفتگو با کودک، واژه‌هایی که نشان‌دهنده مــهــربانی هستند را به کار بگیریم. کتاب‌ها و انیمیشن‌هایی را در اختیارش قرار دهیم که دربردارنده لغات مثبت و کاربردی برای ارتباطهای میان‌فردی باشند. جدا از این‌ها، لازم است استفاده درست و به‌جا از واژه‌ها را نیز در موقعیت‌های واقعی به او آموزش دهیم. با آگاه کردن کودک‌مان از کاربرد صحیح کلمه‌های متفاوت، باعث می‌شویم او بتواند از کلمات بهترین استفاده را داشته باشد و احساس خوبی را در روابطش با دیگران تجربه کند.
«معجزه کلمات»، با داستانی زیبا و آموزنده، کاربرد کلمات را در رفتار محبت‌آمیز و همدلانه با اهمیت جلوه می‌دهد.
جرومی به مرور زمان متوجه تاثیر شگفت‌انگیز بعضی از کلمه‌ها در انتقال حس مهربانی و همدلی می‌شود. کلمه‌هایی که ارتباط او را با دیگران قشنگ‌تر و پایدارتر می‌کنند.
«او متوجه شد که بعضی از ساده‌ترین کلمات، قدرتمندترین کلمات بودند. من تو را درک می‌کنم! ببخشید. متشکرم. تو مهم هستی.»
بیان افکار و احساسات با کلمات مناسب
گاهی اوقات کودک می‌خواهد آنچه در ذهنش می‌گذرد را به دیگران منتقل کند؛ اما کلمه‌ای نمی‌یابد. یا حتی ممکن است زمان‌هایی که احساسات مختلفی را تجربه می‌کند، توانایی توصیف آن‌ها را نداشته باشد. توصیف احساسات توسط کودک، باعث می‌شود او مدیریت بهتری نسبت به هیجان‌های خود داشته باشد. مثلا حرف زدن کودک درباره احساس غم یا ترس خود، به کاهش فشارهای درونی‌اش کمک می‌کند. بنابراین لازم است دایره واژگان کودک‌مان غنی باشد؛ تا بتواند در مواقع لازم برای بیان افکار و احساسات خود از آن‌ها استفاده کند.
کتاب «معجزه‌ی کلمات» به کودک نشان می‌دهد که هرچقدر کلمه‌های بیشتری بلد باشد، بهتر می‌تواند احساسات و تفکراتش را با دیگران در میان بگذارد.
«جرومی با اشتیاق بیشتر و بیشتری کلمات مورد علاقه‌اش را جمع می‌کرد. هر چقدر کلمات بیشتری یاد می‌گرفت، راحت‌تر می‌توانست آنچه که فکر، احساس و تخیل می‌کرد با مردم دنیا به اشتراک بگذارد.»
داشته‌های خود را با دیگران سهیم شویم
تحقیقات روانشناسی نشان می‌دهد کودکی که احساس خوبی نسبت به خودش دارد، بیشتر تمایل دارد داشته‌های خود را با دیگران سهیم شود. اگر این ویژگی رفتاری در کودک‌مان کمرنگ است، بهتر است با آموزش آن را تقویت کنیم. برای تشویق کودک به سهیم شدن، باید زمان بگذاریم؛ فعالیت‌های مثبتش را هرچند کوچک برجسته کنیم؛ تا اعتماد به نفس او افزایش یابد. افزایش اعتماد به نفس و خودباوری در کودک، به مرور زمان آمادگی پذیرش سهیم شدن را در او ایجاد می‌کند.
این کتاب به زیبایی مفهوم ارزشمند سهیم شدن با دیگران و نتیجه‌ی آن را به تصویر می‌کشد.
جرومی بعد از درک آثار مثبت استفاده از مجموعه کلمه‌هایش، تصمیم می‌گیرد که آن‌ها را در اختیار کودکان دیگر قرار دهد. زمانی‌که او داشته‌های ارزشمندش را با کودکان دیگر سهیم می‌شود، احساس شادی غیرقابل توصیفی به دست می‌آورد.
«جرومی درنهایت مجموعه‌ی کلماتش را بالای یک تپه بلند می‌برد و کلمات را به باد می‌سپارد. او کودکان پایین تپه را می‌بیند؛ که مشغول جمع‌آوری کلمات می‌شوند تا از آن‌ها برای بیان افکار و احساسات خود استفاده کنند. حالا جرومی هیچ کلمه‌ای برای توصیف خوشحالی‌اش پیدا نمی‌کرد!»
کتاب «معجزه‌ی کلمات» برای کودکان ۶ تا ۱۰ سال مناسب است. برای تهیه این کتاب می‌توانید به اپلیکیشن فیدیبو مراجعه نمایید.