مهارت همدلی با نگاهی بر کتاب خرگوش گوش داد!
خوب گوش دادن یکی از مهم‌ترین اجزای مهارت همدلی‌ست. آموزش مهارت همدلی به کودکان، آن‌ها را برای داشتن روابط سالم‌تر و موثرتر توانمند می‌سازد.
خوب گوش دادن یکی از مهم‌ترین اجزای مهارت همدلی است. آموزش مهارت همدلی به کودکان، باعث می‌شود که آن‌ها بتوانند روابط سالم‌تر و موثرتری را با دیگران داشته باشند.
«یک روز تیلور تصمیم گرفت یک چیزی بسازد. یک چیز تازه… مخصوص… و معرکه. حالا تیلور به کار خودش افتخار می‌کرد. اما یکهو… همه چیز زیر و رو شد.»
به کودکی که در فعالیت‌های خود شکستی را تجربه کرده یا دچار مشکلی شده، ابتدا بهتر است چه واکنشی نشان دهیم؟
او را نصیحت کنیم؟ به دنبال ارائه‌ی انواع و اقسام راهکارهای متنوع باشیم؟ یا اینکه با او همدلی کنیم؟ کدام‌یک از این شیوه‌های ارتباطی باعث احساس آرامش در کودک می‌شود؟
گاهی‌اوقات آنچه باعث می‌شود کودک از جریان ناامیدی، ناراحتی و خشم خود عبور کند و به آرامش برسد، احساس شنیده شدن و درک شدن است.
گاهی فقط باید باشیم و این حضور را به کودک هدیه دهیم. گاهی باید سکوت کنیم و بدون قضاوت به حرف‌های او گوش دهیم.
«خوب گوش دادن» یکی از مهم‌ترین اجزای مهارت همدلی‌ست که باعث عمیق‌تر شدن روابط بین‌فردی می‌شود. چه خوب است از دوران کودکی شیوه‌های درست همدلی کردن را به کودکان‌مان آموزش دهیم تا آن‌ها بتوانند روابط سالم تر و موثرتری را با دوستان و جامعه‌ی اطراف‌شان داشته باشند.
اهمیت گوش دادن همدلانه با کتاب «خرگوش گوش داد!»
کتاب «خرگوش گوش داد!» داستانی از «کوری دورفلد» و با ترجمه‌ی «رضی هیرمندی» است. «خرگوش گوش داد!» درباره‌ی یک مهارت مهم در ارتباط‌های انسانی حرف می‌زند. از اینکه چگونه یک آغوش امن و گوش‌هایی که آماده‌ی شنیدن هستند، می‌توانند معجزه کنند. تصاویر نیز در کنار متن ساده و روان، کاملا گویای احساسات شخصیت اصلی داستان هستند.
مفهوم اصلی این کتاب برای ما بزرگ‌ترها نیز پیام قابل تاملی دارد. گاهی در مقابل احساس ناراحتی و مشکل کودکان‌مان، تمام ترفندهای خود را به کار می‌گیریم تا حال و احوال آن‌ها را تغییر دهیم. نصیحت می‌کنیم، پیشنهاد می‌دهیم یا حتی سعی می‌کنیم موضوع را بی‌اهمیت جلوه دهیم. ولی مهم‌ترین و تاثیرگذارترین کار را فراموش می‌کنیم و آن گوش دادن و به رسمیت شناختن احساسات کودکان است.
«خرگوش گوش داد!» داستان پسری به نام تیلور است که با مکعب‌های خانه‌سازی‌اش ساختمان قشنگی می‌سازد. اما درست لحظه‌ای که با خوشحالی و افتخار شروع به تماشای دست‌رنج خودش می‌کند، تعدادی کلاغ به ساختمانش می‌زنند و آن را خراب می‌کنند. او از این اتفاق خیلی ناراحت می‌شود. حیوانات جنگل که متوجه ناراحتی تیلور می‌شوند، تلاش می‌کنند تا با پیشنهادهای خود حال او را خوب کنند؛ اما هیچ‌کدام موفق نمی‌شوند. تا اینکه خرگوش از راه می‌رسد…
معجزه همدلی برای بازگشت دوباره‌ی امید
خیلی وقت‌ها که کودک بعد از ناکامی در فعالیت‌های خود احساساتی مثل ناراحتی، خشم و ناامیدی را تجربه می‌کند، نیاز دارد که ما کنارش باشیم و حرف‌هایش را بشنویم. بدون اینکه پیشنهادی بدهیم یا او را به سمتی که فکر می‌کنیم درست است، هدایت کنیم. اگر ما در چنین شرایطی فقط کنار کودک باشیم و به او اجازه ابراز احساساتش را بدهیم، در بیشتر مواقع خودش انگیزه‌ی فعالیت دوباره را پیدا می‌کند. احساس آرامش ناشی از رفتار همدلانه‌ی ما، می‌تواند محرک انگیزه و اشتیاق کودک برای شروعی دوباره باشد.
کتاب «خرگوش گوش داد!» از تاثیر عمیق همدلی در بازگشت دوباره‌ی امید برای از نو ساختن می‌گوید.
«زمانی‌که هیچ کدام از حیوانات نتوانستند با پیشنهادهای خود حال تیلور را بهتر کنند، خرگوش از راه می‌رسد. خودش را به تیلور می‌چسباند و در سکوت اجازه می‌دهد که او با تمام احساسات خود روبرو شود. تیلور شروع به حرف زدن می‌کند و خرگوش در سکوت فقط گوش می‌دهد. رفتار همدلانه‌ی خرگوش سرانجام باعث می‌شود تیلور از اندوه خود عبور کند. حالا انگیزه‌ی از نو ساختن به سراغ تیلور می‌آید و او با حال خوب ساختمانی زیباتر از ساختمان قبلی را می‌سازد.»
ببینید: همدلی مبتنی بر NVC | با بچه‌ای که تنش دارد، چطور برخورد کنیم؟
با خواندن داستان «خرگوش گوش داد!» می‌توانیم مفهوم امن بودن در ارتباط را به کودک یاد بدهیم. با او درباره‌ی روش‌های همدلی مثل گوش دادن در سکوت، با ارزش دانستن احساسات اطرافیان و اهمیت آغوش آرامش‌بخش گفتگو کنیم.
آغوش همدلانه
کتاب شروع جریان برقراری ارتباط همدلانه را از زمانی‌که خرگوش خود را به تیلور می‌چسباند، نشان می‌دهد. تیلور از این رفتار حس خیلی خوبی پیدا می‌کند و باعث می‌شود او بتواند با خرگوش ارتباط برقرار کند. در نهایت پس از خوب شدن حال تیلور، هر دو همدیگر را در آغوش می‌گیرند. نشان دادن این نوع از تعامل، اشاره به اهمیت آغوش گرم در بهبود کیفیت ارتباط بین فردی دارد؛ همان‌طور که در پشت جلد نوشته شده: «گاهی تاثیر بغل کردن بیشتر از حرف زدن است».
آماده کردن کودک برای مواجهه با واقعیت‌های زندگی
هنگامی‌که کودک طعم ناکامی را می‌چشد، در کسری از ثانیه سوال‌هایی در ذهنش پیش می‌آید.
سوال‌هایی مانند «چرا کار من خراب شد؟ دوباره بسازم؟ ولش کنم؟ دنبال کار دیگری بروم؟»
ما باید در موقعیت‌های مختلف به کودک یاد بدهیم که زندگی ترکیبی از پیروزی، شکست، ساختن و خراب شدن است. در کنار آموزش پذیرش واقعیت‌ها، درباره‌ی احساسات متفاوت ناشی از رویدادها نیز بگوییم. اینکه وقتی ما در کارمان موفق می‌شویم، احساس خوشحالی می‌کنیم. از طرف دیگر شکست، ما را غمگین و یا عصبانی می‌کند و این احساسات کاملا طبیعی هستند. اما بعد از آرام شدن باید دوباره تلاش کنیم.
بیان این‌گونه جملات، بعد از مرحله‌ی همدلی با کودک و در شرایطی‌که او از نظر روحی آمادگی دارد، مناسب است.
«خرگوش گوش داد!» به خوبی توانسته است واقعیت‌های زندگی را به تصویر بکشد. در این کتاب ساختن و ویران شدن، شادی و غم کنار هم نشان داده می‌شوند، درست مثل حقیقت زندگی.
کتاب «خرگوش گوش داد!» برای کودکان بالای ۳ سال مناسب است. برای تهیه‌ی این کتاب ارزشمند می‌توانید به اپلیکیشن‌های فیدیبو، طاقچه و کتابراه مراجعه نمایید.