اختتامیه‌ی هشتمین دوره‌ی جایزه‌ی کتاب مــهــر
در هفته‌ی کتاب و کتابخوانی، هشتمین دوره‌ی جایزه کتاب مهر با انتخاب و معرفی برترین کتاب منتشرشده در سال ۱۳۹۸ در حوزه‌ی نوجوان، با همکاری موسسه‌ی نیکوکاری مــهــرطه و ۵ موسسه‌ی مردم‌نهاد دیگر در روز ۲۹ آبان‌ماه در فضای آنلاین اسکای روم برگزار شد.
امسال به دلیل شرایط ویژه و محدودیت‌های ایجادشده به واسطه‌ی کرونا، برخلاف هفت دوره‌ی گذشته به‌صورت آنلاین در کنار یکدیگر جمع شدیم تا ادامه‌دهنده‌ی مسیر دانایی باشیم. و خرسندیم که امسال نیز هشتمین دوره‌ی جایزه‌ی کتاب مهر را با شرایط فعلی برگزار کردیم.
تاریخچه‌ی جایزه‌ی کتاب مــهــر
در مراسم اختتامیه‌ی آنلاین، «نجمه شهبازی» به‌عنوان نماینده‌ی دبیرخانه‌ی جشنواره، به بازگویی تاریخچه‌ی شکل‌گیری و زیرساخت‌های فعالیت جایزه‌ی کتاب مــهــر پرداخت:
«ایده‌ی اولیه‌ی جشنواره‌ی کتاب مــهــر بر اساس ترویج کتابخوانی جهت آشنایی فرزندان با جهان‌های مختلف و در نتیجه افزایش اعتماد به نفس و مهارت‌های آنان شکل گرفت.
میزان تاثیرگذاری این ایده‌ی اولیه باعث شد تا برگزاری با فرم مسابقه و اهدای جایزه همراه شود.
در بستر جایزه‌ی کتاب مــهــر، فرزندان علاوه بر مطالعه، بررسی و نقد کتاب‌های دیگر، ارتباط موثر و فعالیت گروهی برای انتخاب بهترین کتاب را نیز تجربه می‌کنند.
از سال ۱۳۹۰ اولین جرقه‌های ایده‌ی کتاب مهر توسط جناب «علی‌اصغر سیدآبادی» _ نویسنده و مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی و کتابخوانی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی _ مطرح شد و در بستر موسسه‌ی مــهــرطه جای گرفت. پرورش این ایده به‌واسطه‌ی حمایت سرکار خانم‌ها «امراللهی» و «میرزانژاد» دنبال شد.
این ایده برای افزایش سطح آگاهی نوجوانان و در راستای تشویق آن‌ها به کتابخوانی مطرح شد. طرح کتاب مــهــر در قالب یک فعالیت فرهنگی با همکاری نهادهای مدنی و موسسات مرتبط با فعالیت‌های اجتماعی برگزار شد و به‌مرور گروه‌های مختلفی به این جشنواره اضافه شدند.
هشتمین دوره‌ی جشنواره کتاب مهر را درحالی آغاز کردیم که همکارانی از موسسه نیکوکاری مهرطه، موسسه مهر و ماه، انجمن پرنده درخت کوچک، کانون پرورش کودکان و نوجوانان و موسسه‌ی شکوفا در کنار ما بودند. امسال با وجود کرونا این مسیر ادامه یافت تا همواره بر ارزش کتاب و کتابخوانی تاکید داشته باشیم.»
روال برگزاری جایزه کتاب مهر
در ادامه‌ی مراسم، «شیدا رنجبر» دبیر علمی جایزه‌ی کتاب مــهــر٬ به شرح روال برگزاری جشنواره پرداخت:
«شیدا رنجبر هستم؛ منتقد ادبی کتاب کودک و نوجوان و در این دوره با سمت مشاور ادبی در کنار دبیرخانه‌ی موسسه‌ی نیکوکاری مهرطاها با این جشنواره همکاری داشتم.»
در ادامه «شیدا رنجبر» دبیر علمی جشنواره و منتقد ادبی کتاب کودک و نوجوان گفت:
«بسیار خرسندم و خدا را سپاس می‌گویم که این جایزه به هشتمین دوره رسیده است. سال‌های گذشته، ۳ گروه شرکت‌کننده داشتیم و امسال این تعداد به ۵ گروه رسیده است.»
ناشران همراه جشنواره کتاب مــهــر
هرساله در ابتدای تابستان، روابط عمومی دبیرخانه‌ی جشنواره٬ با ارسال دعوت‌نامه به ناشرانی که رمان‌هایی با گروه سنی نوجوان چاپ می‌کنند؛ از آن‌ها دعوت می‌کنند تا کتاب‌های چاپ‌شده در زمینه‌ی نوجوان را در اختیار ما قرار دهند. هر ناشر با صلاحدید خود، کتاب‌ها را در اختیار دبیرخانه‌ی جشنواره قرار می‌دهد.
در هشت سال برگزاری جشنواره، ناشرانی مانند افق، ایران‌بان، جامه‌داران، هوپا، پیدایش، شهرستان ادب، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، آفرینگان و پرتقال با ما همکاری داشته‌اند.»
وی در ادامه افزود: «کتاب‌ها در هر دو زمینه‌ی ترجمه و تألیف هستند. تعداد چاپ کتاب یا میزان استقبال از کتاب اهمیتی ندارد و تمامی کتاب‌ها توسط داوران نوجوان مطالعه و بررسی می‌شوند.
کتابخوانی داوران کتاب مهر
در جلسات داوری جایزه‌ی کتاب مــهــر، با همراهی سرگروه‌ها، در مورد روش کار و چگونگی مطالعه و بررسی کتاب‌ها توسط نوجوانان صحبت شده و داورها پس از خواندن هر کتاب، فرم‌های مخصوص داوری را پر کرده و نظر و نتیجه‌ی بررسی خود را به‌صورت مکتوب اعلام می‌کنند. شرایط پیش‌آمده به دلیل اپیدمی ویروس کرونا، بر روی جلسات نقد و بررسی کتاب مــهــر تاثیر گذاشت و این جلسات به‌صورت آنلاین ادامه یافت.
بررسی کتاب‌های هشتمین دوره از شهریورماه ۱۳۹۸ شروع شد و آبان‌ماه ۱۳۹۹ پایان یافت. در این نشست‌های داوری، مجموعه کتاب‌های چاپ ۱۳۹۷ را بررسی کردیم.
داورهای ما دختران نوجوان ۱۳ تا ۱۸ سال هستند که امسال با توجه به افزایش موسسات عضو جشنواره به بیش از ۳۵ نفر رسید. روند بررسی به این ترتیب است که هر کتاب را حداقل ۳ نفر از داوران بررسی می‌کنند.
هر اثر درصورت کسب حداکثر رای، در فهرست کاندیداها قرار می‌گیرد تا دوباره در انتهای بررسی کتاب‌ها، این فهرست بررسی مجدد و نظرات بیشتری داده شود. در انتها، فهرست برگزیدگان با توجه به جمع‌بندی نظرات داوران انتخاب می‌شوند.
کتاب‌های منتخب ما برآیند داوری همه‌ی موسسات بوده است. ما هرساله چهار برگزیده داریم: کتاب ویژه‌ی تألیف، کتاب ویژه‌ی ترجمه، کتاب تقدیری تألیف و کتاب تقدیری ترجمه. امسال بنابر نظر داوران، دو کتاب تقدیری تألیفی انتخاب شد و برگزیدگان امسال به ۵ نویسنده افزایش یافتند.»
کتاب‌های منتخب هشتمین دوره جایزه کتاب مهر
کتاب منتخب ویژه‌ی تألیفی: دروازه‌ی مردگان | نویسنده: حمیدرضا شاه‌آبادی | نشر افق
کتاب منتخب ویژه‌ی ترجمه: یک تکه زمین کوچک | مترجم: پروین علی‌پور | نشر افق
کتاب منتخب تقدیری تألیفی: گفت‌وگوی جادوگر بزرگ با ملکه‌ی جزیره‌ی رنگ‌ها | نویسنده: جمشید خانیان | نشر افق
کتاب منتخب تقدیری تألیفی: برایم شمعی روشن کن | نویسنده : مریم محمدخانی | نشر افق
کتاب منتخب تقدیری ترجمه: هیزم‌های خیس | مترجم: آناهیتا حضرتی | نشر پرتقال
بیانیه‌ی اختتامیه‌ی هشتمین دوره‌ی جشنواره‌ی کتاب مــهــر
در پایان مراسم، بیانیه‌ی اختتامیه توسط «نجمه شهبازی» به‌عنوان نماینده‌ی دبیرخانه‌ی جشنواره خوانده شد:
«هشتمین دوره‌ی جایزه‌ی کتاب مــهــر را با شوق و همت دختران شرکت‌کننده در این دوره، همراهی و مشارکت موسسات شرکت‌کننده، موسسه‌ی مــهــرطه، موسسه‌ی توانمندسازی زنان و کودکان مهر و ماه، موسسه‌ی پرنده‌ی درخت کوچک، گروه منتقدین کانون و موسسه‌ی شکوفا، و حضور ناشرانی که با ما همکاری کردند، آغاز کردیم. خوشحالیم که فرزندان این جشنواره به‌عنوان نماینده‌ای از مخاطبان اصلی کتاب‌های حوزه‌ی کودک و نوجوان یک گام دیگر به دنیای داوری و نقد کتاب نزدیک‌تر شدند. ضمن قدردانی ویژه از «شیدا رنجبر»، دبیر ادبی جشنواره که در طول این یک سال، به‌طور ویژه و لحظه‌به‌لحظه در کنار دختران موسسه‌ها بودند و با حضور شما، این دوره را نیز به پایان می‌رسانیم.
امیدواریم که در سال‌های آتی بتوانیم با رویکردهای جدیدتری این مسیر را ادامه دهیم.»
بخوانید: ششمین دوره‌ی جایزه‌ی کتاب مــهــر