روز شعر و ادب فارسی (بزرگداشت شهریار)
۲۷ شهریور سالروز درگذشت استاد «سید محمدحسین بهجت تبریزی» متخلص به «شهریار» است؛ که با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی روز شعر و ادب فارسی نام گرفت.
شهریار آخرین شاعری بود که در قالب غزل اشعار ماندگاری سرود و پس از او به مرور زمان غزل جای خود را به شعر سپید و نیمایی سپرد. بنابراین نامگذاری روز شعر و ادب فارسی در سالروز درگذشت استاد شهریار، میتواند فرصتی برای بازخوانی تاریخچهی شعر ایران باشد.
اهمیت پرداختن به شعر
اشعار مختلف در هر زمانی مورد استقبال مردم قرار گرفتهاند. شاید به این دلیل است که زبان شعر به زبان روزمرهی انسانها نزدیک است و بهسادگی میتوان با آن ارتباط برقرار کرد. شعرها میتوانند احساسات را بیپرده نشان دهند و همچنین در ستایش و نکوهش یک شخص یا رفتار مورد استفاده قرار بگیرند.
شعرها آداب و رسوم یک جامعه را نیز نشان میدهند. از طرف دیگر شناساندن شعرای ایرانی به کودکان و نوجوانان، هم آنها را با فرهنگ غنی و پربار ایران آشنا میکند و هم میتوان از این طریق مفاهیم اخلاقی، اجتماعی و انسانی را به شیوهای جذاب به آنها منتقل کرد.
نگاهی کوتاه به زندگینامهی شهریار
«سید محمدحسین بهجت تبریزی» (شهریار) شاعر پارسیگوی آذریزبان، در سال ۱۲۸۵ هجری شمسی در روستای خشکناب آذربایجان و در خانوادهای اهل ادب متولد شد. او تحصیلات کلاسیک خود را در مدرسهی متحده و سیکل را در مدرسهی فردوسی تبریز به پایان رساند.
او در سال ۱۳۰۰ راهی تهران شد و دورهی متوسطه را در مدرسه دارالفنون گذراند و در سال ۱۳۰۳ شمسی وارد مدرسهی طب شد. اما حدود ۶ ماه پیش از گرفتن مدرک دکترا، تحصیلش را بهخاطر چالشهای زندگی خصوصی ترک کرد. همین موضوع سبب شد تا مسیر زندگیاش عوض شود و تحولات درونی او شور و حالی دیگری به اشعارش ببخشد.
شهریار سرانجام ۲۷ شهریور ۱۳۶۷ در سن ۸۳ سالگی درگذشت و بنا به وصیتش در مقبرهالشعرای تبریز به خاک سپرده شد.
اشعار شهریار
بیان لطیف، ساده و روان از جمله ویژگیهای اشعار شهریار است. او گاهی اصطلاحات عامیانه را نیز چاشنی اشعار خود میکرد و معتقد به تحول در شعر ادبی بود. از جمله آثار شهریار گزیدهی غزلیات، گزیدهی اشعار ترکی و تورکون دیلی هستند. اما برجستهترین و مهمترین اثر، منظومهی «حیدر بابایه سلام» است که به چندین زبان زندهی دنیا ترجمه شده است.
شهریار در سرودن انواع گونههای شعر فارسی مانند قصیده، مثنوی، غزل، رباعی، قطعه و شعر نیمایی تبحر داشت. اما شهرت او بیشتر بهواسطهی غزلهایش بود که از معروفترین آنها میتوان به «علی ای همای رحمت» اشاره کرد. شهریار نسبت به حضرت علی ارادت ویژهای داشت و همین علاقهی قلبی او باعث شد چنین غزلی بسراید که برای همیشه در ذهنها ماندگار شود.
علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را
که به ما سوا فکندی همه سایهی هما را
دل اگر خداشناسی همه در رخ علی بین
به علی شناختم من به خدا قسم خدا را
شهریار در اشعار خود به محبت و تاثیر آن بر روابط انسانی نیز اشاره کرده است:
روشنانی که به تاریکی شب گردانند
شمع در پرده و پروانه سرگردانند
خود بده درس محبت که ادیبان خرد
همه در مکتب توحید تو شاگردانند
کتاب صوتی کلیات اشعار ترکی شهریار
این کتاب مجموعهایست از اشعار ترکی استاد شهریار؛ شامل: منظومهی حیدر بابایه، غزلیات، قطعات، قصاید، شعر سپید و… . کتاب توسط «بهمن وخشور» بهصورت صوتی درآمده است و باعث میشود شنوندگان از شنیدن گویش شیرین ترکی نیز لذت ببرند. کتاب صوتی کلیات اشعار ترکی شهریار (بهانضمام حیدربابایه سلام) را در سایت فیدیبو بشنوید.