پروژه‌ی گروه مــهــرهامون – گزارش سال ۱۳۹۸
گروه پروژه‌ی مهر هامون طی فعالیت چندین‌ساله‌ی خود در شهرستان هامون، همواره تلاش داشته طرح‌های خود را با همکاری و در تعامل با جامعه‌ی محلی انجام دهد. جامعه‌ی هدف این طرح‌ها کودکان و مادران هستند، اما در فعالیت‌های خود به دیگر گروه‌های جامعه‌ی محلی نیز می‌پردازند.
یکی از حوزه‌های اصلی مورد توجه گروه مهرهامون، حوزه‌ی آموزش کودکان است. هدف از این امر، امکان ایجاد فضای برابر برای دسترسی همه‌ی کودکان به امکانات آموزشی‌ست. استراتژی فعالیت‌های آموزشی ما در مــهــرهامون بر اساس همکاری و مشارکت محلی ۳ گروه دانش‌آموزان (کودکان منطقه)، معلم‌ها و والدین است.
تعامل با نهادهای رسمی و دولتی جهت همراهی آن‌ها در این پروژه از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. خوشبختانه از زمان ورود به شهرستان هامون ارتباط بسیار خوبی بین گروه مــهــرهامون و اداره‌ی آموزش و پرورش ایجاد شده است. این امر باعث شده ما بتوانیم پروژه‌های بیشتری را در این رابطه طرح و اجرا کنیم.
فعالیت‌های گروه پروژه مهر هامون در سال ۱۳۹۸
آموزش
طی بازدیدهای انجام‌شده از منطقه‌ی هامون و بررسی نیازها، مشخص شد بخش قابل توجهی از مشکلات، مربوط به نظام آموزشی کشور و بخش دیگر مربوط به موقعیت و شرایط موجود در منطقه‌ی سیستان است.
یکی از مشکلات جدی در منطقه، کمبود معلم و یا وجود معلم‌های رسمی‌ست؛ که از طریق خرید خدمت در مدارس مشغول به کار هستند. از آن‌جا که اکثر این معلم‌ها از حقوق کافی برخوردار نیستند، این امر بر کیفیت آموزشی تاثیرات قابل توجه‌ای دارد. از سوی دیگر جابه‌جایی و درخواست‌های مکرر برای تغییر محل کار، باعث عدم برنامه‌ریزی جدی در خصوص آموزش می‌گردد. متاسفانه سطح و کیفیت آموزش نیز در وضعیت نامناسبی قرار دارد.
عدم توجه جدی برنامه‌ریزان آموزش و پرورش به مقطع پیش‌دبستانی و ابتدایی، نمود خود را در ورود دانش‌آموزان به دوره‌ی متوسطه‌ی اول آشکار می‌کند. از سوی دیگر پراکندگی روستاها و نبود دسترسی جاده‌ای، باعث می‌شود تعداد بسیاری از کودکان – و به‌ویژه دختران – از آموزش دور بمانند. نرخ بالای موالید و کمبود فضاهای آموزشی نیز یکی از مشکلات جدی‌ست که ادارات آموزش و پرورش با آن روبه‌رو هستند.
در کنار این عوامل، بایستی به عوامل فرهنگی که منطقه با آن درگیر است نیز اشاره کنیم. وجود کودکانی بدون شناسنامه و ممانعت از حضور دختران در مقاطع بالاتر تحصیلی، از موانع دسترسی کودکان به آموزش مناسب است.
گروه مــهــرهامون از شروع فعالیت خود همواره تلاش کرده در یک تعامل موثر با دانش‌آموزان، والدین، رؤسای آموزش و پرورش و مدیران مدارس بتواند راهکارهای موثری را برای بهبود شرایط موجود اتخاذ کند.
۱- طرح اتاق کارآفرینی مدارس
طرح اتاق کارآفرینی مدارس با همکاری بنیاد توسعه‌ی کارآفرینی زنان و جوانان و در پی امضای تفاهم‌نامه با اداره‌ی آموزش و پرورش استان سیستان و بلوچستان، از اول آبان‌ماه ۱۳۹۸ در ۹ مدرسه و با ۲۸۰ دانش‌آموز شهرستان هامون برگزار شد. این طرح در سال ۱۳۹۷ نیز در همین شهرستان اجرا شده بود.
بخوانید: گزارش پروژه‌ی مــهــرهامون سال ۱۳۹۷
در طرح اتاق کارآفرینی مدارس، ما می‌خواهیم با محوریت معلمان، نهادهای محلی و تسهیلگران بومی به ترویج مفهوم کارآفرینی در مدارس کمک کنیم و روحیه‌ی کارآفرینی دانش‌آموزان را در کنار تحصیل و مهارت‌آموزی ارتقا دهیم؛ تا آن‌ها بتوانند بعد از فارغ‌التحصیلی از مدرسه و دانشگاه، رویای خود را در راه‌اندازی کسب و کارهای مستقل محقق کنند.
در طی این دوره، آموزش‌های زیر برای دانش‌آموزان و معلمان برگزار شده است:
– کارگاه آموزشی مفاهیم اولیه در کسب و کار و شناخت مسئله و حل خلاقانه‌ی آن
– مطالعه‌ی بازار و طراحی ارزش پیشنهادی در ۷ مدرسه
– برگزاری اردوی کارآفرینی و کسب و کار
– برگزاری مسابقات روزنامه‌دیواری، عکس، فیلم و گزارش با موضوع کسب و کار
– راه‌اندازی اتاق کارآفرینی در مدارس
– برگزاری جلسات مشاوره برای معلمان
– فعالیت موردی، مانند تبلیغات محیطی با موضوع کسب و کار
۲- دوره‌ی آموزشی مدیریت راهبرانه و واقعیت‌درمانی بر اساس تئوری انتخاب
این کارگاه برای ۳۰ نفر از معلمان منطقه‌ی هامون و در ۳ جلسه برگزار شد. مفاهیم طرح‌شده در این کارگاه، تأکید بر تغییر رفتار از طریق انتخاب فردی بود.
اهداف کارگاه:
– ارتقای توانمندی‌های معلمان و مربیان
– افزایش انگیزه‌ی تحصیلی هدفمند در دانش‌آموزان
۳- برگزاری کارگاه در مدرسهی شبانه‌روزی هدایت
این کارگاه با موضوع برنامه‌ریزی برای موفقیت، اوقات فراغت و تحصیل برای ۳۰ نفر از دختران مدرسهی شبانه‌روزی هدایت برگزار شد.
۴- برگزاری کارگاه در مدرسهی پسرانه‌ی منطقه‌ی لوتک
این کارگاه با موضوع برنامه‌ریزی برای درس و اوقات فراغت در هنرستان لوتک برای ۲۵ نفر از دانش‌آموزان برگزار شد.
در این کارگاه، دانش‌آموزان درباره‌ی شرایط دشوار زندگی و تحصیلی و همچنین دغدغه‌های آینده‌ی خود صحبت کردند.
۵- برگزاری کارگاه در سالن آموزش و پرورش
این کارگاه با موضوع مدرسه و معلم بودن در دنیای امروز، برای بیش از ۵۰ نفر از آموزگاران شهرستان هامون برگزار شد.
۶- برگزاری اردوی یک‌روزه برای دانش‌آموزان مدرسهی هامون
گاه مشاهده می‌شود به‌رغم حسن نیت خانواده‌ها و معلمان و مربیان مدارس، ارتباط خشونت‌آمیز با دانش‌آموزان، اختلال شدیدی در پروسه‌ی آموزشی، شامل هدایت تحصیلی، اجرای یک برنامه‌ی درسی، و درنهایت کل فرآیند یادگیری و تحصیل دانش‌آموزان پدید می‌آورد. این خشونت گاه حتی در ارتباط بین والدین با دانش‌آموزان و نیز بین دانش‌آموزان با یکدیگر هم دیده می‌شود که ناامیدی زیاد، اضطراب، سرخوردگی و گاه حتی ترک تحصیل را برای دانش‌آموز در پی دارد.
تفاهم بین سه رکن خانواده، دانش‌آموز و مربیان و معلمان مدارس می‌تواند زمینه را برای برقراری ارتباط سالم و مؤثر و زمینه‌سازی برای توفیق تحصیلی دانش‌آموزان فراهم آورد.
هدف از برگزاری این اردو موارد زیر بود:
– ارتقای توانمندی‌های معلمان و مربیان
– افزایش انگیزه‌ی تحصیل هدفمند در دانش‌آموزان
– افزایش تفاهم بین سه رکن: دانش‌آموز – خانواده – مدرسه
این اردو با رویکرد بهبود در سه حوزه‌ی: نگرش، دانش و مهارت در مخاطب طراحی شده بود.
مباحث طرح‌شده در این اردو با تأکید بر محورهای زیر برگزار شد:
۱- ارتباط موثر (ارتباط بدون خشونت)
۲- مهارت‌های تفکر نقادانه
۳- روش‌های نوین تدریس
۴- نکاتی درهدف‌گذاری و هدایت تحصیلی، با توجه به دو امر مهم: «استعداد و علاقه‌ی دانش‌آموزان» و «نیاز جامعه و کشور»
این اردو با مشارکت ۲۵ نفر از دانش‌آموزان، ۵ نفر از کادر مدرسه و ۲ نفر از والدین، در یک شبانه‌روز در مدرسهی شهید اندرزگو برای دانش‌آموزان مدرسهی مــهــرهامون برگزار شد.
۷- برگزاری ۴ دوره‌ی آموزشی برای مادران در شهر محمدآباد
بر اساس تمام یافته‌های علوم روان‌شناسی و جامعه‌شناسی، مادران درصورت داشتن مهارت‌های لازم در فرزندپروری، می‌توانند نقش مهمی در شکل‌گیری نگرش و بینش کودکان داشته باشند. اما به دلیل وجود ساختار نامناسب فرهنگی، مادران توانایی لازم و کافی برای مدیریت خانواده ندارند؛ از این رو با چالش‌های بسیاری در رابطه با تربیت کودکان مواجه می‌شوند.
در تعامل با دانش‌آموزان متوجه شدیم، کودکی کردن و خیال‌پردازی در دنیای آن‌ها جایی ندارد. دانش‌آموزان اکثرا فاقد رویا یا چشم‌انداز هستند و حتی درکی از آینده به‌جز آن‌چه در پیرامون خود می‌بینند ندارند. دایره‌ی واژگان بسیار محدودی دارند. رویاها تنها به ثبات وضعیت موجود منتهی می‌شوند. هرچند در این رابطه نمی‌توان نقش نهادهای دیگر مثل آموزش و پرورش را نادیده گرفت؛ با این حال نقش مادر در تربیت کودکان بسیار مهم‌تر است.
گروه مــهــرهامون از ابتدای کار خود در شهرستان هامون، همواره در پی برقراری ارتباط با مادران بود. و در این راستا توانست با همکاری کتابدار کتابخانه‌ی محلی شهر محمدآباد و مسئولین خانه‌ی بهداشت، نسبت به برگزاری دوره‌های آموزشی ۲ ساعته در روزهای دوشنبه اقدام نماید. این کارگاه‌ها با موضوع‌های فرزندپروری و گفت‌وگو در رابطه با مشکلات خانوادگی، توانست حدود ۱۵ نفر از زنان را از آموزش‌های خود بهره‌مند سازد.
۸- ارسال کتاب‌های کمک‌آموزشی از طریق کانون قلم‌چی
به درخواست اداره‌ی آموزش و پرورش، تعدادی کتاب کمک‌آموزشی از طرف کانون قلم‌چی برای دانش‌آموزان دوره‌ی متوسطه‌ی دوم ارسال شد.
هزینه‌های پروژه‌ی آموزش گروه مــهــرهامون در سال ۱۳۹۸
| نام پروژه | شخص | منبع تامین‌کننده‌ی مالی | مبلغ پرداختی |
| طرح اتاق کارآفرینی مدارس | گروه مــهــرهامون | ۱۱۰,۰۰۰,۰۰۰ |
| دوره‌ی آموزشی مدیریت راهبرانه و واقعیت‌درمانی بر اساس تئوری انتخاب | گروه مــهــرهامون | ۳۵,۰۰۰,۰۰۰ |
| کارگاه در مدرسهی شبانه‌روزی هدایت … کارگاه در مدرسهی پسرانه‌ی منطقه‌ی لوتک … کارگاه در سالن آموزش و پرورش … اردوی یک‌روزه برای دانش‌آموزان مدرسهی هامون … اردوی یک‌روزه برای دانش‌آموزان مدرسهی هامون … ۴ دوره‌ی آموزشی برای مادران در شهر محمدآباد | گروه مــهــرهامون | ۶۰,۰۰۰,۰۰۰ |
سلامت
نبود امکانات دولتی و غیردولتی در ۴ حوزه‌ی درمان، ورزش، کتاب و اوقات فراغت، گروه مــهــرهامون را بر آن داشت تا نسبت به بررسی کمبودهای منطقه و یافتن امکانات موجود، در حد توان خود اقدام نماید.
در اولین گام با تعداد قابل توجه‌ای از سالن‌های ورزشی در شهر محمدآباد مواجه شدیم که یا به انبار تبدیل شده بودند و یا به علت نداشتن تجهیزات سالن و یا امکانات ورزشی، منفعتی برای دختران و پسران محروم منطقه نداشتند. لذا با رایزنی‌های انجام‌شده با اداره‌ی آموزش و پرورش، تلاش کردیم تا دانش‌آموزان بتوانند از این امکانات استفاده کنند.
فعالیت‌ها و اقدام‌ها
ورزش
۱- تجهیز برق سالن تیمورآباد
این سالن متعلق به آموزش و پرورش است و در شیفت صبح دانش‌آموزان و زمان بعد از ظهر اهالی محل به‌ویژه جوانان از آن استفاده می‌کنند.
۲- ارسال وسایل ورزشی در سال تحصیلی ۱۳۹۸، شامل توپ فوتبال، توپ فوتسال، توپ هندبال و راکت تنیس روی میز جهت توزیع در مدارس منطقه‌ی هامون.
۳- برگزاری کلاس‌های ورزشی برای ۶۰ نفر دانش‌آموز دختر در سالن آموزش و پرورش در روزهای پنج‌شنبه و در زمان غیر آموزشی با استفاده از مربی ورزشی و دادن خدمات رفت و آمد از روستا.
۴- برگزاری مسابقات ورزشی در ۳ رشته‌ی فوتسال (۶۴ دانش‌آموز پسر)، والیبال (۶۰ دانش‌آموز دختر)، تنیس روی میز (۲۴ دانش‌آموز دختر)، در سطح شهرستان هامون و اهدای جوایز به کلیه‌ی دانش‌آموزان شرکت‌کننده.
درمان
۱- پرداخت کمک‌هزینه‌ی درمان به یک نفر از دخترانی که دارای معلولیت بود.
۲- کمک به درمان یکی از دانش‌آموزان که از بیماری ارثی بینایی رنج می‌برد.
کتاب و کتاب‌خوانی
ارسال کتاب برای کتابخانه‌ی هنرستان حاجی‌زاده.
هزینه‌ی طرح‌های سلامت و کتاب‌خوانی گروه مهر هامون در سال ۱۳۹۸
| نام پروژه | شخص | منبع تامین‌کننده‌ی مالی | مبلغ پرداختی |
| تجهیز برق سالن تیمورآباد | گروه مــهــرهامون | ۴۶,۰۰۰,۰۰۰ |
| وسایل ورزشی | وزارت ورزش | |
| برگزاری کلاس‌های ورزشی | گروه مــهــرهامون | ۱۶,۳۰۰,۰۰۰ |
| ارسال کتاب برای هنرستان حاجی‌زاده | گروه مــهــرهامون | ۲۰,۰۰۰,۰۰۰ |
| برگزاری مسابقات ورزشی | گروه مــهــرهامون | ۱۳,۷۰۰,۰۰۰ |
حوزه‌ی حمایتی
۱- تحت پوشش قرار دادن یکی از دختران موفق شرکت‌کننده در طرح اتاق کارآفرینی که در شرایط ویژه به سر می‌برد. این اقدامات شامل حمایت‌های تحصیلی، غذایی و اسکان زندگی بود.
۲- حمایت همه‌جانبه از ۲ دانش‌آموز مدرسهی مــهــرهامون.
۳- اهدای ۱۰ وعده‌ی صبحانه به ۱۶۵ نفر از دانش‌آموزان مــهــرهامون و ۳۵ نفر از دانش‌آموزان دبستان.
۴- اهدای بسته‌ی غذایی برای ۱۰ خانوار.
۵- اهدای ۲ عدد چرخ خیاطی راسته و ۱ عدد چرخ زیگزال به هنرستان حاجی‌زاده جهت آموزش دختران.
۶- کمک به هنرستان حاجی‌زاده جهت تهیه‌ی وسایل برای آموزش دختران.
۷- اهدای وام به تعاونی روستای ده علی‌اکبر – خانم یوسف‌زهی جهت تولید سوزن‌دوزی.
۸- اهدای گوشت به آموزش و پرورش جهت تغذیه‌ی دانش‌آموزان خوابگاه.
۹- اهدای مسواک و خمیردندان به دانش‌آموزان در اردو.
هزینه‌ی طرح حمایتی گروه مهر هامون در سال ۱۳۹۸
| نام پروژه | شخص | منبع تامین‌کننده‌ی مالی | مبلغ پرداختی |
| کمک‌هزینه‌ی تحصیلی | گروه مــهــرهامون | ۶۰,۰۰۰,۰۰۰ |
| حمایت تحصیلی از ۲ دانش‌آموز مدرسهی مــهــرهامون | گروه مــهــرهامون | ۱۵,۰۰۰,۰۰۰ |
| هزینه‌ی اهدای صبحانه‌ی مدرسهی مــهــرهامون | گروه مــهــرهامون | ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ |
| اهدای بسته‌ی غذایی برای ۱۰ خانوار | گروه مــهــرهامون | ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰ |
| اهدای ۲ عدد چرخ خیاطی راسته و ۱ عدد چرخ زیگزال | گروه مــهــرهامون | ۱۱۰,۰۰۰,۰۰۰ |
| کمک به هنرستان حاجی‌زاده جهت تهیه‌ی وسایل برای آموزش دختران | گروه مــهــرهامون | ۲۰,۰۰۰,۰۰۰ |
| اهدای تغذیه به اداره‌ی آموزش و پرورش جهت دانش‌آموزان خوابگاه | گروه مــهــرهامون | ۶۶,۰۰۰,۰۰۰ |
| اهدای وام به تعاونی روستای ده علی‌اکبر – خانم یوسف‌زهی | صندوق مــهــرآوران | ۳۰,۰۰۰,۰۰۰ |
| اهدای وام به خانم سرپرست خانوار | گروه مــهــرهامون | ۲۰,۰۰۰,۰۰۰ |