بدرالملوک امام، مادر خیریههای ایران
این یادداشت، گوشهای از زندگی و تلاش بدرالملوک امام ملقب به مادر خیریههای ایران است. او مادر معنوی ۶۰۰۰ کودک نیازمند به سرپرست بوده است.
این یادداشت، گوشهای از زندگی و تلاش بدرالملوک امام ملقب به مادر خیریههای ایران است. بانویی که با نزدیک به یک قرن کار بیوقفه، مادر معنوی ۶۰۰۰ کودک بد سرپرست یا نیازمند به سرپرست بوده و نمونهای موفق از فعالیت تشکلهای پایدار مردمنهاد در تاریخ معاصر ایران است.
توجه به کودکان نیازمند به سرپرست
امر سرپرستی کودکان، از دیدگاه مرحوم بدرالملوک امام، جزو بهترین و پسندیدهترین امور به حساب میآمد. او پیوسته دیگران را در این راستا راهنمایی و تشویق میکرد؛ تا در جامعه، هیچ کودکی بیسرپرست نماند و در پناه نیکوکاران، نیازهایش برطرف شود.
بانو بدرالملوک امام، پیوسته میگفت: وظیفهی ما صرفا مدرسه داری و رسیدگی درسی نیست. کودک بیسرپرست، نیاز به محبت و توجه مداوم دارد.
زندگینامه بدرالملوک امام
بدرالملوک امام در سال ۱۳۰۵ در ابهر متولد شد و تا سال ۱۳۲۰ در ابهر و زنجان زندگی کرد. بانو امام در سال ۱۳۲۴ ازدواج کرد. همسرش دبیر دبیرستان بود و پس از ازدواج به بیجار در استان کردستان منتقل شد.
او پس از یک سال، به قم نقل مکان کرده و تا سال ۱۳۵۵ در قم زندگی کرد. بدرالملوک چند سال در یکی از مدارس، بدون دریافت ریالی دستمزد، به تدریس پرداخت.
تاسیس مدرسه دخترانه جوادیه
عشق به معلمی و همنشینی با کودکان باعث شد تا بدرالملوک امام در اسفند سال ۱۳۴۰ و در سن ۳۶ سالگی مجوز تاسیس یک مدرسه را دریافت و در خرداد ۱۳۴۱ مدرسه را در محل منزل خود تاسیس کند. به این ترتیب در مهرماه سال ۱۳۴۱ و با وجود مخالفتهای بسیار، اولین مدرسهی دخترانهی قم به نام جوادیه آغاز به کار کرد.
او در این راه همه طلاهایش را فروخت و حتی از حلقه ازدواجش نیز گذشت؛ تا بتواند در این مدرسه شاگردان خود را تربیت کند. بانو بدرالملوک از خاطرات آن روزها اینگونه میگفت: « مدرسه را در منزل خودم تاسیس کردم و بعد از ۱۰ سال آقای دکتر مرتضوی از آموزش و پرورش آمدند برای بازرسی مدارس قم. حین بازدید کلاسهای طبقه دوم، در یکی از کلاسها را باز کردند و دیدند یک کرسی داخل اتاق است. پرسیدند این کرسی اینجا چه کار میکند؟ گفتم این مدرسه خانهی ماست. اتاقها تبدیل به کلاس شده و این اتاق هم محل سکونت من و همسرم است.»
شروع فعالیتهای خیریه بدرالملوک امام
بانو امام همیشه در پاسخ به این سوال که از چه زمانی شروع به فعالیت در امور خیریه کردید پاسخ میداد از بدو تولد. و در توضیح این پاسخ، میگفت: «در خانهای به دنیا آدم که مادربزرگم طبیب و معلم قرآن بود. پدرم هم طبیب و ادیب بود. به همین خاطر مردم پیوسته به منزل ما رفت و آمد میکردند برای آموزش و درمان. پدر و مادر و مادربزرگم پیوسته در حال رسیدگی به مردم بودند. بنابراین از همان کودکی یاد گرفتم که باید همواره به انسانهای اطرافم کمک کنم. یعنی بهگونهای در محیط زندگی تربیت شدم که فکر میکردم رسیدگی به دیگران مثل نفس کشیدن لازم و ضروریست. این طرز فکر در من رشد کرد، همانطور که خودم هم رشد کردم. البته کتاب و پدرم هم در رشد و تعالی من سهم بسزایی داشتند.»
بدرالملوک امام در میانسالی با حضور در تهران و با حمایتهای شهید رجای (وزیر وقت آموزش و پرورش) و با مشارکت اهالی محله کوی نصر، بانی ساخت مدرسه شهید فیاضبخش، شهید پاکنژاد و شهید امام موسی صدر شد و هم زمان به معلمان درس قرآن داد. او پس از بازنشستگی همچنان آرام و قرار نداشت و به توصیه دکتر «گلزاری» شروع به گذراندن دورههای تفسیر قرآن کرد.
بدرالملوک امام در طول زندگی، دهها موسسه خیریه را رهبری و هدایت کرد؛ که از جمله موفقترین آنها میتوان به موسسه فرهنگی دارالاکرام با بیش از ۱۰ شعبه در سراسر کشور و موسسه مهر کوثر در مهرشهر کرج اشاره کرد.
ویژگیهای شخصیتی مرحوم بدرالملوک امام
بانو امام در مواجهه با مشکلات، بسیار مقاوم بود. به گفته خودش انواع مشکلات مالی و حیثیتی برایش پیش آمد. اما هیچگاه زاری نکرد و آه نکشید. در مواقع سخت و بحرانی نهتنها خودش را کنار نکشید؛ بلکه پا به پای دیگران وارد گود شد و تا زمان خروج از بحران از پا ننشست. مرحوم امام غم و ماتم را هیچگاه جدی نگرفت و مصائب زندگی، او را عمیقا متاثر نکرد. زندگی را هیچوقت سخت نمیگرفت و از سختیها شکایت نمیکرد.
فرصت بد شدن ندارم!
به گفته دوستان و همکاران مرحوم امام، ایشان از اعتمادبهنفس بالایی برخوردار بود. همواره حال خوشی داشت، و شوخطبعی همیشه در گفتار و رفتارش دیده میشد. هرگاه از ایشان سوال میکردند حالتان چطور است جواب میداد: «فرصت بد شدن ندارم». پیوسته در برخورد با دیگران لبخند میزد؛ اما در عین حال، در مواقع لزوم بسیار جدی بود. و این برقراری تعادل، از ویژگیهای رفتاری ایشان بود.
زن نامدار قرن
در سال ۱۳۹۹ خورشیدی، اداره کل امور بانوان شهرداری تهران، نام بدرالملوک امام را که مادر خیریههای ایران لقب گرفته، در فهرست ۱۰۰ زن نامدار قرن قرار داد.
درگذشت بدرالملوک امام
بدرالملوک امام، نگاه متفاوت و درعینحال زیبایی به مقوله مرگ داشت. او عقیده داشت مرگ، مانند نیاز به خوردن برای انسان یک امر طبیعیست و نباید نسبت به آن بهگونهای دیگر فکر کرد.
بانو بدرالملوک امام، بعد از یک عمر کوشش در راه خیر، روز ۲۱ مهر سال ۱۴۰۲ خورشیدی و در سن ۹۷ سالگی چشم از جهان فرو بست.