وقتی از مسئولیت اجتماعی حرف می‌زنیم از چه حرف می‌زنیم؟
وقتی از مسئولیت اجتماعی حرف می‌زنیم از چه حرف می‌زنیم؟
این روزها ممکن است اصطلاح مسئولیت اجتماعی را زیاد بشنویم. آنچ چیزی که به مخفف (CSR) گفته می‌شود و در واقع ترجمه‌ای است از (Corporate Social Responsibility). اما واقعا این مقوله به چه معناست؟
در بین تعاریف مسئولیت اجتماعی، تعریف کارول شناختهشده ترین تعریف است. بر اساس تعریف او، «مسئولیت اجتماعی شرکتی شامل انتظارات قانونی،اقتصادی،اخلاقی و اختیاری است که جامعه از سازمان‌ها در یک لحظه خاص دارند.» بر مبنای تعاریف ارایه شده از مسئولیت اجتماعی شرکتها، کمیسیون حاکمیت شرکتی و مسئولیت اجتماعی بنگاه‌ها تاکید می‌کند که نباید این مسئولیت را صرفا در قالب فعالیت‌های خیرخواهانه تعریف کرد. بلکه به مسئولیت اجتماعی باید به عنوان یک استراتژی مدیریتی و یک چارچوب فکری نگاه شود.
در فصل یک مسئولیت اجتماعی به زبان ساده تأکید شده است که مسئولیت اجتماعی شرکتی را باید زیرمجموعه مفهوم پایداری دانست و در کنار ده‌ها مفهوم بالاسری، موازی و زیرمجموعه مانند توسعه پایدار، پایداری شرکتی، اقتصاد سبز، خیرخواهی شرکتی، شهروندی شرکتی و … معنی کرد.
مسئولیت اجتماعی به معنای تعهد و تکیه بر ارزش‌ها و اصولی است که یک فرد یا سازمان نسبت به جامعه و محیط زیست خود احساس می‌کند. این مسئولیت شامل مسائل مختلفی از جمله احترام به حقوق انسانی، توسعه پایدار، محافظت از محیط زیست، ترویج عدالت اجتماعی، حمایت از جوامع محلی، و تعهد به اخلاق و شفافیت در اعمال است.
مسئولیت اجتماعی یک چارچوب اخلاقی است و بیانگر این است که هر نهاد، چه یک سازمان و چه یک فرد، می‌بایست با اخلاق و با حساسیت نسبت به مسائل اجتماعی، فرهنگی و محیطی رفتار کند تا به نفع جامعه به کار گرفته شود و نتیجه این اقدامات به نفع جامعه بینجامد. مسئولیت اجتماعی مسئولیتی است که هر فرد باید انجام دهد تا تعادل میان اقتصاد و اکوسیستم را حفظ کند.
برندها برای یکپارچه سازی مسئولیت‌اجتماعی در استراتژی‌های کسب و کارشان در تلاش هستند، زیرا امروزه مشتریان در هنگام خرید بر برندهایی تمرکز می‌کنند که مسئولیت اجتماعی دارند و فعالیت‌های نیکوکارانه انجام می‌دهند.
حدود ۵۵ درصد از مصرف‌کنندگان تمایل دارند، برای خرید محصولاتی که در شرکت‌های دارای مسئولیت اجتماعی تولید می‌شوند، حتی هزینه بیشتری، پرداخت کنند برای مثال شرکتی که در زمینه مسئولیت اجتماعی فعالیت زیادی دارد و به این عنوان شناخته می‌شود از نظر مردم محصولات قابل اعتمادتری دارد.
اجرای مسئولیت اجتماعی در ابتدای کار هر بنگاه اقتصادی، می‌تواند در حکم یک سکوی پرش باشد، چراکه سبب شهرت مثبت و زود هنگام و البته بهانه‌ای برای نوشتن رسانه‌ها درباره آنهاست. این در حالی است که این وضعیت برای امور خیریه وجود ندارد و جنبه پایداری کمتری دارد.
سازمان های غیردولتی به عنوان عوامل اثرگذار در امور فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جامعه، نقش بسیار ارزنده ای دارند. آنها در توانمند سازی و فرهنگ سازی در جامعه و شناختن و ریشه یابی مسائل اجتماعی و ارائه راه حلهای علمی برای رفع کاستی ها، می توانند با تقویت خودباوری و بکارگیری توان بالقوه و نیروی کارآمد قشر عظیمی از مردم، مانع هدر رفتن استعدادها شوند. تشکلهای غیر دولتی فرصت مناسبی برای حضور افراد جامعه به آنها می دهند تا با انجام کارهای داوطلبانه، به رشد فکری و بالا بردن توانایی های خود بپردازند که اثرات مثبت آن در عرصه خانواده و جامعه، انکار ناشدنی است. همچنین این سازمان ها با جلب اعتماد و کمک های مردمی، در ابعاد ملی و بین المللی برای رفع گرفتاری های اجتماعی، می توانند عرصه‌ی مناسبی برای سازمان ها ایجاد کنند تا این سازمان ها در این عرصه به ایفای نقش پرداخته و مسئولیت های خود را در قبال جامعه ای که محور فعالیت های اقتصادی آنها است، انجام دهند.
امر مشارکت در سنتها و آداب قومی و همچنین در اعتقادات دینی ما ریشه دارد. پایه های ابتدایی و اولیه سازمانهای غیر دولتی در ایران به صورت مشارکت مردمی در دستگیری از مستمندان، تاسیس پرورشگاه، دارالمجانین، درمانگاه، مدرسه و… به دست نیکوکاران و معتمدین محلی شکل گرفته است. امروز نیز کمکهای اهدایی مردم به محک در قالب نذورات، تداوم همان اندیشه و اعتقادات در طول تاریخ این سرزمین است. در کنار آن در دنیای صنعتی امروز مباحثی همچون (مسئولیت پذیری اجتماعی شرکتها) مطرح است که محورهای نوین جلب مشارکتهای مردمی هستند و لازم است سازمانهای غیر دولتی با شناخت این محورها از منابع ناشی از آنها بهره مند شوند.
تا این‌جای کار، مسئولیت اجتماعی شرکتی تا حد زیادی شبیه خیّر بودن است که خودمان هم در فرهنگ‌مان داشته‌ایم و داریم. هنوز هم، بسیاری از شرکتها و کسب و کارها در کشور خودمان، وقتی می‌خواهند بگویند مسئولیت اجتماعی شرکت خود را انجام دادهاند، به کارهای خیری که انجام دادهاند اشاره می‌کنند.
بر اساس یک تعریف رایج، مسئولیت اجتماعی وظیفه‌ای است که تک‌تک افراد یک جامعه در قبال جامعۀ خود بر عهده دارند؛ درواقع چه اشخاص حقیقی و چه اشخاص حقوقی، وظیفه دارند به‌گونه‌ای عمل کنند که به‌نفع «جامعه» به‌عنوان یک «کل مشترک» باشد و معمولاً بسته به اینکه خود را عضو کدام جامعه‌ها می‌دانیم، این مسئولیت به انواع و اشکال مختلفی تقسیم می‌شود. شرکتها باید برای ایجاد کوچک‌ترین اثر مثبت در جامعه، برنامه‌ریزی کنند و آگاه باشند که مسئولیت اجتماعی می‌تواند آنها را برای باقی ماندن در دنیای کسب و کار یعنی پایداری آنها، یاری کند؛ این اثر مثبت می‌تواند بسیار بزرگ باشد.
چگونگی پاسخگویی شرکت به نیازهای کارکنان، بازار و مشتریان در گرو پایداری کسب و کار است. اهتمام ورزیدن به مقوله مسئولیت اجتماعی می‌تواند در اثربخشی بیش‌تر سازمان‌ها و شرکتها بسیار مفید واقع شود.
در پایان باید گفت جهانی‌شدن، مرزهای جغرافیایی را کمرنگ کرده و فن‌آوری، فاصله‌ها و زمان و را از میان برداشته است. با این حجم وسیع از تغییرات محیطی، شرکتها تمایل به افزایش توان خود در مدیریت بر سود و ریسک داشته و می‌باید از حسن شهرت و برند خود حمایت کنند که در این مسیر به‌جا آوردن یک مولفه مهم یعنی مسئولیت اجتماعی می تواند کارساز باشد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.